Czasowe zajęcie nieruchomości

Podczas budowy drogi na mocy decyzji ZRID Wojewoda przeprowadza nie tylko wywłaszczenie nieruchomości, ale też ogranicza czasowo korzystanie z nich. Taki rodzaj działań nazywamy „małym wywłaszczeniem”.

Jest to szczególny przypadek wywłaszczania stosowany do długoterminowych i planowanych inwestycji publicznych. Ma to związek z niezbędnymi pracami wykonywanymi w tym przypadku na potrzeby budowy drogi np. przeprowadzaniem przewodów energetycznych lub lokalizacji studzienek melioracyjnych.

Należy pamiętać, ze czasowe zajęcie nieruchomości nie jest wywłaszczeniem stałym na rzecz Skarbu Państwa. To tylko określone czasowo ograniczenie korzystania z naszej posesji, bez konieczności odebrania praw własności i odnotowane w księdze wieczystej.

Czy można uniknąć małego wywłaszczenia?

Nie, nie ma takiej możliwości. Na mocy decyzji ZRID właściciel ma obowiązek udostępnienia w terminie danej nieruchomości w celu wykonania niezbędnych prac. Wykonawca zobowiązany jest poinformować właściciela o planowanym wejściu na teren nieruchomości na 7 dni prze dniem wejścia.

Brak zgody na udostępnienie działki powoduje wydawanie decyzji o warunkach wejścia przez wykonawcę na nieruchomość, często w asyście policji. Jednocześnie ograniczając do niej prawa właścicielowi.

Musimy pamiętać, że udostępnianie nieruchomości jest obowiązkiem w każdym przypadku wykonywanie czynności związanych z konserwacja oraz usuwaniem awarii.

Umowa. Czy to dobry pomysł?

Dobrą praktyką jest sporządzenie oświadczenie lub umowy, dzięki której wykonawca może uzyskać prawo do dysponowania nieruchomości na cele budowlane. Umowa powinna ściśle określać warunki zajęcia gruntu, cel wykonywanych prac i termin realizacji prac przez inwestora. W umowie można również zawrzeć przewidywalną wysokość odszkodowania za poniesione straty. Dodatkowo do umowy warto załączyć zdjęcia obrazujące stan obecny nieruchomości oraz mapę poglądowo. Zawarcie umowy pozwala na szybsze wypłacenie odszkodowania i zabezpiecza obie strony.

Obowiązki wykonawcy

Druga strona inwestor/wykonawca również ma szereg obowiązki wobec zajętej nieruchomości. Najważniejsze z nich to opuszczenie posesji niezwłocznie po wykonaniu zamierzonych prac, uporządkowania terenu i przywrócenie do stanu zastanego. Często zdarza się, iż nie można przywrócić stanu poprzedniego ze względu na skutki trwałe tj. budowa studzienki melioracyjnej. Powoduje to zmianę w klasyfikacji sposobu użytkowania działki na nieużytek.

Kiedy należy się odszkodowanie? Jak je uzyskać?

Właściciel nieruchomości, który poniósł straty lub szkody ma możliwość domagania się rekompensaty. Pierwszym krokiem do uzyskanie należnego odszkodowania są mediacje pomiędzy poszkodowanym z inwestorem. Strony mają 30 dni, od dnia opuszczenie nieruchomości na zawarcie porozumienia. Następnie kierowany jest wniosek do Wojewody, rozpoczynający postępowanie administracyjne, które pozwala na ustalenie wysokości odszkodowania. Jeśli dodatkowo na skutek prowadzonych prac została obniżona wartość zajętej posesji, właściciel może domagać się wyższego odszkodowania o różnice wartości nieruchomości.

Druga możliwość roszczeń wzniesionych przez właściciela związana jest z założeniem lub przeprowadzeniem ciągów, przewodów i urządzeń, co uniemożliwia korzystanie z nieruchomości lub jej części zgodnie z jej przeznaczeniem. W tym wypadku właściciel może żądać nabycia nieruchomości przez zarządcę inwestycji na rzecz Skarbu Państwa na drodze postępowania cywilnoprawnego.

Odszkodowanie przysługuje również, gdy w przyszłości ujawniają się negatywne następstwa spowodowane nieprawidłowym wykonaniem inwestycji lub nieprawidłowym wykonaniem prac polegających na przywróceniu nieruchomości do stanu poprzedniego. Alternatywą w tym przypadku jest wniesienie żądania do wykonawcy drogi do usunięcia powstałych wad w terminie wyznaczonym przez Wojewodę