Czy warto założyć spółkę cywilną?

W dzisiejszym wpisie chcielibyśmy przybliżyć Państwu bardzo popularną w Polsce formę prowadzenia działalności gospodarczej, a mianowicie spółkę cywilną.

Czym jest spółka cywilna? Na takie pytanie większość osób odpowie „no jak to czym, spółką”. Faktycznie jednak spółka cywilna nie jest spółką a umową, zobowiązaniem wspólników do dążenia do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego. A dokładniej, nie jest spółką handlową i nie ma osobowości prawnej. Wiąże się to z licznymi konsekwencjami, takimi jak bezpośrednia odpowiedzialność wspólników za długi spółki cywilnej.

Jakie są zalety spółki cywilnej? Na pewno jest nią szybkość i łatwość jej założenia. Wystarczy zawrzeć umowę spółki, która powinna być stwierdzona pismem, zgłosić spółkę do urzędu skarbowego na formularzu NIP-2, w celu nadania numeru NIP oraz nadać numer REGON (tak – niestety pomimo wprowadzenia tzw. „Konstytucji dla biznesu” nadal musimy posiadać numer REGON). Następnie należy zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) w wysokości 0,5% wartości wkładów wnoszonych przez wspólników. Jeżeli spółkę zakładają osoby fizyczne, powinny one również ujawnić w CEIDG prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej. Oprócz PCC, założenie spółki cywilnej nie wiąże się z żadnymi opłatami, publikacjami w Monitorze Gospodarczym, opłatami notarialnymi, itd.

Jednak czy warto zakładać spółki cywilne? Tu należy przytoczyć jej wady, a tymi niewątpliwie jest odpowiedzialność solidarna wspólników za zobowiązania spółki cywilnej. Oznacza to, że każdy ze wspólników odpowiada całym swoim majątkiem, zarówno tym związanym z prowadzeniem działalności gospodarczej jak i osobistym, za zobowiązania spółki – bez ograniczeń. Nawet jeżeli w umowie spółki wspólnicy wyłączą udział jednego ze wspólników w stratach, to i tak wierzyciele spółki mogą od takiego wspólnika dochodzić swoich roszczeń, a to postanowienie ma ten skutek, że ten wspólnik będzie mógł dochodzić tego co zapłacił (lub tego co ściągnął od niego komornik) od swoich wspólników. Kolejną kwestią jest sprawa rozliczeń. Zazwyczaj w umowach spółek cywilnych spotyka się postanowienie o tym, że wspólnicy uczestniczą w zyskach w częściach równych. Kodeks cywilny stanowi, że wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysków dopiero po rozwiązaniu spółki (art. 868 § 1 k.c.), jednakże gdy spółka została zawarta na czas dłuższy, wspólnicy mogą żądać podziału i wypłaty zysków z końcem każdego roku obrachunkowego (art. 868 § 2 k.c.). Niestety zazwyczaj wspólnicy nie regulują tej kwestii w umowie spółki. W praktyce często jest tak, że każdy ze wspólników ma dostęp do wspólnej kasy i rachunku bankowego i sam wypłaca sobie „zaliczki” na poczet przyszłego zysku, często niezgodnie z udziałem w zyskach ustalonym w umowie. Powoduje to duże problemy przy zakończeniu działalności spółki cywilnej.

No właśnie, rozwiązanie spółki cywilnej i „likwidacja” majątku spółki również przysparza wiele problemów. Po pierwsze, nie ma czegoś takiego jak majątek spółki, a jedynie majątek wspólny wspólników, czyli tzw. współwłasność łączna, podobna do tej jaka łączy małżonków. Po drugie, po rozwiązaniu spółki cywilnej, ta współwłasność przekształca się we współwłasność w częściach ułamkowych i jej zniesienie, w przypadku braku zgody wspólników, wymaga postępowania sądowego, a w przypadku nieruchomości gruntowej takie postępowanie trwa zazwyczaj kilka lat. Po trzecie, po rozwiązaniu spółki cywilnej, wspólnicy nadal odpowiadają za zobowiązania spółki cywilnej całym swoim majątkiem. Ponadto, sama procedura „likwidacji” spółki cywilnej jest mocno skomplikowana. Najpierw należy spłacić długi spółki, następnie zwrócić wspólnikom ich wkłady, a na koniec podzielić ewentualny zysk (art. 875 § 1 k.c.).

Jaka jest więc odpowiedź na pytanie czy warto założyć spółkę cywilną? Zazwyczaj prawnicy odpowiadają „to zależy”, jednak w tym przypadku raczej odradzamy zakładanie spółek cywilnych, ze względu na rodzaj odpowiedzialności za zobowiązania spółki oraz wiele problemów, które takie spółki generują.

Masz więcej pytań w tej sprawie – zapraszamy do kontaktu:

Tel: 720 227 777

E-mail: biuro@centrumprawa.eu

Zespół Centrum Prawa